Tüketimin her geçen gün arttığı dokumacılık bölümünde geri dönüşümün ehemmiyeti de dokumacılık kaynaklarının korunması atık Erenköy travesti maliyetleri ve üretim için ucuz ham unsur gereksinimi üzere nedenlerden ötürü artıyor
Dokuma için en kıymetli ham unsurlardan biri olan pamuk tarladan son eser haline gelinceye kadar kıymetli derecede su Erenköy travestileri harcanmasına neden oluyor Hollanda merkezli Su Ayak İzi Ağı Water Footprint Network isimli sivil toplum örgütünün bilgilerine nazaran 1 kilogram pamuklu dokuma eseri için yaklaşık 10 bin litre su kullanılıyor Travesti Erenköy Bir kilogram pamuklu kumaştan ise yalnızca bir kot pantolon yahut dört tişört üretiliyor
Dokumacılık geri dönüşüm bölümünde renkli olarak geri dönüştürülen lifler rastgele bir kimyasal ya da boyamaya tabi olmadığından tekrar su kullanımına gereksinim duyulmuyor geri dönüştürülen lifler sayesinde sudan tasarruf edilmesi sağlanıyor
AA muhabirinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOBB ile Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası KMTSO datalarından derlediği bilgilere nazaran 2019 yılı prestijiyle dokuma katı atıkları geri kazanımı yapan firma sayılarına bakıldığında en fazla üreticiye sahip vilayet 67 kayıtlı firma ile Uşak olurken Kahramanmaraş 33 firma ile ikinci sırada yer alıyor
Yaklaşık 1 5 milyar dolarlık dokumacılık ihracatı ile birebir vakitte Türkiye’nin en büyük 4 dokuma ihracatçısı olan Kahramanmaraş Türkiye’de iplik üretiminin yüzde 36’sını denim kumaş üretiminin yüzde 25’ini dokuma kumaş üretiminin yüzde 15’ini ve örme kumaş üretiminin tekrar yüzde 15’ini gerçekleştiriyor
SIFIRA YAKIN ATIKLA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE KATKI SAĞLAMAYA ÇALIŞIYORUZ
Kahramanmaraş’ta faaliyet gösteren Kipaş OE ve Geri Dönüşüm Tesisi’nin Küme Müdürü Ali Ardıç dokumacılık atıklarının elyaf haline dönüşümü sürecine birinci olarak kendilerine ulaşan eserlerin tasnifiyle başladıklarını söyledi
Evvel gelen eserlerin seçimlerini yaptıklarını lisana getiren Ardıç atıkların dönüşüm sürecini şöyle anlattı
Buraya gelmeden evvel atığın oluştuğu yeri de eğitmeye çalışıyoruz Renklerine nazaran yüzde 100 pamuklu olanları ayrıştırıp bize yolluyorlar biz burada tekrar bir tasniften geçiriyoruz daha sonra bunları balyalıyoruz Balyaladıktan sonra üretim çizgilerimize veriyoruz Üretim çizgilerimizde evvel giyotinle kesiyoruz Sonra yumuşaması için yağlama prosesimiz var sonra box dediğimiz odalarda bu atıkları dolduruyoruz Box odalarında 8 10 saat dinlendirdikten sonra şifonez makinasında bunları açarak elyafa dönüştürüyoruz Daha sonra otomatik balya prosesimize göndererek bunları balyalayarak elyafa dönüştürüyoruz
Hem üretim esnasında oluşan hem de tüketici kullandıktan sonra oluşan atıkları tasnif ederek üretime kazandırdıklarını aktaran Ardıç yalnızca bu atıkları geri dönüştürmekle kalmayıp üretim etabında çıkan atıkları da farklı alanlarda değerlendirdiklerini lisana getirdi
Ardıç İplikhanede iplik eğrilirken birtakım telef ve toz atıklarımız çıkıyor Biz bunların birçoğunu farklı ayrı kullanıyoruz Telef atıklarımızdan bir alt kademede iplikler yaparak orada kıymetlendiriyoruz Tozlarımızı presle takoz yaparak çimentoya gönderip orada yakıt olarak kullanıyoruz Münasebetiyle mümkün olduğu kadar işletme atıklarını tabiata bırakmadan değişik noktalarda kullanarak sıfıra yakın atıkla sürdürülebilirliğe katkı sağlamaya çalışıyoruz dedi
KAHRAMANMARAŞ OVASI KADAR PAMUĞU İKTİSADA KAZANDIRIYORUZ
Kipaş İplik Ar Ge Müdürü Gökhan Tandoğan da geri dönüşüm tesislerinde pamuk atıkları geri kazandırarak atıkların etrafa olan yükünü önemli oranda azalttıklarını tabir ederek Aslında bir nevi susuz üretimle tarlasız üretimle mazot kullanmadan güç kullanmadan Kahramanmaraş ovası kadar pamuğu geri dönüşüm sayesinde tekrar iktisada kazandırmış oluyoruz diye konuştu
DENİM DAHA ÇEVRESEL BİR ESERE GERÇEK GİTMEKTE
Türkiye’nin dokuma geri dönüşümünde öncü ülkelerden biri olduğunun ve Kahramanmaraş’ta dokuma alanında faaliyet gösteren yalnızca iki tesisin yıllık 30 bin tonun üzerinde atık geri dönüştürebildiğinin altını çizen Kipaş Denim Genel Müdürü Mustafa Güleken ise gelişen yeni teknolojiler ve bulunan yeni tekniklerle denimin daha çevresel bir eser olma yolunda ilerlediğine vurgu yaptı
Güleken şöyle devam etti
Su tüketimini sıfıra düşürerek denim kumaş üretimi yaptık Bunun peşi sıra devam eden kimyasal kullanımlarımızı azalttık Son yıllarda da geri dönüştürülmüş pamuk polyesterler ve elyaflar ile kumaşlar üretiyoruz Esasen uzun yıllardır etrafa uygun olan sertifikalı kimyasallardan kullanıyorduk bahsettiğim bu projelerle de daha yeşil bir dönüşüme yanlışsız gittik
KULLANDIĞIMIZ SUYUN YÜZDE 90’INI KAPALI BİR DÖNGÜDE HER GÜN KULLANMAYA DEVAM EDİYORUZ
Tekirdağ’da faaliyet gösteren Blue Matters’ın İş Geliştirme Sürdürülebilirlik ve Döngüsellik Yöneticisi Kaan Şen geri dönüştürülmüş ham unsurdan üretilen kumaşların bir kot üretim fabrikasına geldikten sonra hangi etaplardan geçerek kesin eser haline geldiğini şu tabirlerle anlattı
Kumaşlar bize geldikten sonra öncelikle kesim süreçleri sonra dikim süreçleri yapılıyor Dikimden sonra eser geliştirme kademesinde numune reçeteleri oluşturuluyor ve daha sonrasında da üretimde yıkama süreçlerini gerçekleştiriyoruz Yıkama süreçlerimiz bittikten sonra eserleri ütü paket departmanımıza gönderip eser bitirme süreçlerinden sonra çalıştığımız ilgili markalara tedarikini gerçekleştiriyoruz
Şen yıkama süreçlerinde su güç tüketimi kimyasal kullanımı ve ponza taşı olmak üzere belirledikleri dört ana sıcak noktada sürdürülebilirlik stratejisi geliştirdiklerinin altını çizerek şunları söyledi
Sudan başlayayım Öncelikle yağmur suyunu toplayıp bunu ortak alanlarımızda kullanıyoruz daha sonrasında makina parkurumuz ile birlikte düşük su tüketimi sağlayarak yıkama süreçlerimizi gerçekleştiriyoruz Yıkama süreçlerinden sonra da atık suyumuzu yüzde 90’a varan oranlarda tekrar geri dönüştürerek döngüsel bir iş yapış modeliyle üretimlerimizde kullanıyoruz Yani kullandığımız suyun yüzde 90’ını kapalı bir döngüde her gün kullanmaya devam ediyoruz Bu su idare sisteminde attığımız değerli bir adım
Su idare stratejileriyle kot pantolon üretimindeki su tüketimini ne kadar azalttıklarının bilgisini de veren Şen Bugün ortalama dokumacılık sanayisinde elyaftan başlayıp ömrünün sonuna kadar bir kot pantolon 3700 3800 litre su tüketiyor Yıkama süreçlerinde de Türkiye ortalamalarının 50 ila 120 litre ortası olduğunu söyleyebilirim lakin biz burada 3 adımlık su idaresi stratejisiyle birlikte su tüketimlerimizi 15 20 litrelere kadar düşürmüş durumdayız
KİMYASALI GİRİŞTE DENETİM ETMENİZ ÇOK ÖNEMLİ
Güç tüketimlerini daha sürdürülebilir hale getirmek için elektriği yüzde 100 yenilenebilir kaynaklardan satın aldıklarını da söyleyen Şen kimyasal konusunda ise sıkı bir yönetmelikleri olduğunu numune evresinde dahi eserlerin sertifikalarını tedarikçiler aracılığıyla denetim ettiklerini belirtti Şen Daha sonrasında eseri deneyip kalitesinden emin olup satın alma departmanına yeşil ışık vererek kimyasalların alımını gerçekleştiriyoruz Kimyasalı girişte denetim etmeniz çok kıymetli zira birebir kimyasal süreç sonrası atık suyunuzda atık suyundan sonra da deşarj noktalarda tabiata karışabiliyor biçiminde konuştu
Ponza taşının kot üretiminde kullanım formu sebebiyle bertaraf edilmesi gereken bir yapıya dönüştüğüne değinen Şen Biz ponza taşını büsbütün operasyonlarımızdan çıkarmak için birtakım projeler geliştiriyoruz Eko taşlarla çalışıyoruz Daha uzun ömürlü daha güçlü ve sertifikalı eserleri işletmemize sokuyoruz Tıpkı vakitte bu çıkan çamurları da muhakkak üniversiteler ve laboratuvarlar aracılığıyla nasıl döngüsel iktisada tekrar kazandırabiliriz bir atık nasıl ham unsur olur seyahati nasıl değişir üzere çalışmaların da peşinde koşuyoruz
AZ TÜKETMELİYİZ KIYAFETLERİMİZİ ÇOK DAHA FAZLA DÖNGÜDE TUTMALIYIZ
Dünyada 8 milyar insan için yılda ortalama yaklaşık 150 milyar kıyafet üretildiğine ve bu kıyafetlerin yalnızca yüzde 1’inin kendi pahasında yahut kendinden daha pahalı eserlere dönüştürülebildiğine dikkati çeken Şen dokumacılık bölümünde sürdürülebilirliği sağlamak için tüketicilerin de sorumlu davranması gerektiği yorumunda bulunarak şu sözleri kullandı
Sürdürülebilirliğin ana kavramları az tüketmek olabildiğince eserleri döngüde tutabilmek eserleri tamir etmek onlara yeni bir hayat kazandırmak ve en son evre olarak geri dönüştürmek İşin özüne inecek olursak az tüketmeliyiz kıyafetlerimizi çok daha fazla döngüde tutmalıyız Tüketiciler olarak mağazaya gittiğimizde yalnızca bir kot pantolonun rengine ya da üstümüze nasıl yakıştığına bakarak seçiyoruz ancak bunun gerisinde çok önemli bir kıssa var
Blue Matters çalışanı Türkan Kaçka da tüketicilerden satın aldıkları eserleri uzun mühlet kullanmalarını isteyerek Biz burada çok emek veriyoruz Kotun her basamağında çok büyük bir emek var Ucuza gördüğüm vakit şaşırıyorum hatta Kazak üzere değil kazakta pamuk çıkıyor örülüyor lakin kot o halde değil Uzun mühlet giyilmesi lazım tavsiyesinde bulundu
